Baksteenhergebruik tijdens renovatie

Hergebruikte materialen en hoeveelheden

- Gedemonteerde bakstenen, afgebikt en gereinigd op de werf: 60 m³
- Bogen in herwerkte bakstenen: 20 m²
- Verder ook nog planken vloeren, massieve houten balken en arduinsteen voor buitenaanleg.

Het project

De historische site van de Hageltoren is een stille getuige van de voormalige industriële activiteit in Brussel. Op deze plek bevond zich een buskruitfabriek. Het gebouw werd verbouwd tot een socioculturele- en opleidingspool met een theaterzaal, een sportzaal, een polyvalente zaal, klassen en een polyvalente ruimte voor tentoonstellingen en conferenties. De architecten van het bureau BEAI wilden materialen hergebruiken om financiële, esthetische, ethische en erfgoedkundige redenen. De opdrachtgever, Stad Brussel, zat op dezelfde golflengte.

De materialen die in dit project zijn hergebruikt, zijn afkomstig van de site zelf. Het gaat hier om vrij uitzonderlijke hoeveelheden en/of afmetingen. Zo werden er bijvoorbeeld 60 kubieke meter bakstenen gerecupereerd en ter plaatse gereinigd; dit gebeurde zo goed dat al het nieuwe metselwerk kon worden uitgevoerd met de bakstenen afkomstig van de afbraakwerken. Bovendien werden negen massieve balken van 9,5 m lang (!) gedemonteerd en vochtvrij bewaard in de opslagplaats van de algemene aannemer Jacques Delens om vervolgens in het atelier te worden herwerkt tot banken en een buitenbar. Daarnaast werden er nog meerdere tonnen aan blokken arduinsteen gebruikt in de nieuwe buitenaanleg.

De beslissingen om deze elementen te hergebruiken, werden in verschillende fasen van het project genomen: de balken van bij het bedenken van het voorontwerp, de bakstenen en de plankenvloeren tijdens het opmaken van het uitvoeringsdossier en de blokken arduinsteen toen ze op de werf werden aangetroffen.

Vanuit economisch oogpunt is gebleken dat het hergebruik van de bakstenen voordelig was, ondanks de kosten van de schoonmaak ervan. Deels omdat de ontwerpers ervoor hebben gekozen de esthetische kwaliteiten van deze bakstenen uit te spelen door ze zichtbaar te laten in het project, waardoor er geen bepleistering nodig was.