Productbewerkingen

Gerecupereerde materialen kunnen zelden onmiddellijk na hun demontage hergebruikt worden. Hiervoor zijn verschillende redenen: er hangen mortel-, lijm-, of andere resten aan hun oppervlak die een nieuwe plaatsing bemoeilijken; ze hebben net niet helemaal de juiste afmetingen voor hun nieuwe toepassing; sommige onderdelen ontbreken of moeten gerepareerd worden; er worden hen specifieke functionele of esthetische eisen gesteld in verband met hun nieuw gebruik; etc. Daarom zijn de meeste hergebruikhandelaars in staat om de nodige productbewerkingen uit te voeren op hun materialen, waardoor deze opnieuw op de markt gebracht en vlot geplaatst kunnen worden. Afhankelijk van materiaal tot materiaal en van leverancier tot leverancier worden bepaalde bewerkingen standaard uitgevoerd, en andere enkel op vraag. Naast het feit dat deze bedrijven een buffer vormen tussen vraag en aanbod met hun stock, liggen deze bewerkingen dikwijls mee aan het hart van hun activiteiten. 

Per materiaal kan er meer informatie over deze productbewerkingen in de desbetreffende materiaalfiches gevonden worden, te downloaden op deze website via de materiaalpagina’s. De volgende lijst is niet exhaustief, maar beschrijft enkel de meest voorkomende bewerkingen die uitgevoerd worden door de hergebruikhandelaars. Verschillende leveranciers staan verder ook nog in voor bijvoorbeeld het herbekabelen van lampen of het kuisen van erg specifieke materialen zoals verhoogde vloertegels. Sommige handelingen kunnen ook uitgevoerd worden door bedrijven die niet perse gespecialiseerd zijn in hergebruik of niet beschikken over een stock aan gerecupereerde materialen. 

Verwijderen van mortel

Zowel bakstenen als tegels dienen na demontage gekuist te worden van mortelresten. Voor elementen geplaatst tot de jaren 1970 is er hoofdzakelijk sprake van kalk- of bastaardmortels, die zich relatief gemakkelijk laten verwijderen. Voor de cementmortels die nadien gebruikelijk werden is dat veel minder het geval. Bakstenen worden zo goed als altijd (handmatig) gekuist voor ze te koop worden aangeboden. Voor tegels is de bewerking soms optioneel, en kan ze handmatig, mechanisch of (als ze niet poreus zijn) chemisch uitgevoerd worden.

Basishoutbewerking (ontnagelen, verzagen, etc.)

Een groot deel handelaars in gerecupereerde houten elementen voeren enkele basisbewerkingen uit op hun materialen. Soms gebeurt dat voor de materialen te koop worden aangeboden (bv. ontnagelen), soms op vraag van de klant (bv. het verzagen van een lot op een gegeven lengte of breedte). 

Schrijnwerkerij (kuisen, dimensioneren, drogen, oppervlaktebewerkingen, etc.)

Echte houtspecialisten hebben meestal hun eigen schrijnwerkerij waar ze verschillende gespecialiseerde handelingen kunnen uitvoeren. Zo zijn ze (onder andere) in staat loten hout correct te dimensioneren en kalibreren (lengte, breedte en dikte), nieuwe verbindingen in de planken te zagen (vb. tand en groef), het hout te drogen tot een bepaalde vochtigheidsgraad en het toepassen van velerlei oppervlaktebewerkingen (schuren, schaven, etc.).

Herdimensioneren en omkaderen van deuren en ramen

Paneeldeuren kunnen in principe ontmanteld worden tot hun basisonderdelen (panelen, stijlen, etc.), waarop deze allemaal afzonderlijk gedimensioneerd kunnen worden en terug samengesteld. Dit gebeurt typisch voor eerder hoogwaardige elementen. Daarnaast zijn er bedrijven die nieuwe kaders voorzien voor de ramen en deuren in hun stock, zodat deze gemakkelijk terug geplaatst kunnen worden en compatibel zijn met hedendaagse muuropbouwen.

Afbijten en zandstralen

Zowel deuren als gietijzeren radiatoren kunnen afgebeten of gezandstraald worden, waarbij de verf op het oppervlakte van het element verwijderd wordt. Dit is specifiek noodzakelijk als er sprake is van loodverf. Deze handeling kan enkel uitgevoerd worden door specialisten met een geschikte installatie. 

Oppervlaktebewerking van steen

Natuursteenspecialisten met een steenkappersatelier kunnen gerecupeerde stenen elementen van een oppervlaktebewerking op maat voorzien voor esthetische of functionele doeleinden. Er bestaan erg veel mogelijke afwerkingen: polijsten, bikken, punthameren, frijnen, schuren, vlammen, verzoeten, etc. Vraag bij uw specialist na welke handelingen mogelijk zijn, en hoe ze interageren met de patina van de elementen.

Verzagen van steen

Verschillende bedrijven hebben gespecialiseerde installaties om kleine en grote stenen elementen (zoals boordstenen, platen, breukstenen, etc) op maat te verzagen in de lengte, de breedte en dikwijls ook in de dikte. Doorgaans volstaat één of enkele zaagbewerkingen om hergebruik mogelijk te maken, waarbij ook de patina van de elementen bewaard wordt. Sommige handelaars verzagen oude, erg dikke elementen twee of zelfs drie keer in de dikte, en verkopen de resulterende elementen aan verschillende prijzen.

Verzagen of klieven van kasseien

Kasseien klieven houdt in dat ze met een gespecialiseerde machine in feite in tweeën worden gebroken, waarna het relatief vlakke breukvlak hun nieuwe oppervlak wordt. Kasseien kunnen daarnaast ook verzaagd worden, waarbij ze een 100% glad oppervlak verkrijgen. Hierbij worden kasseien in twee gelijke delen verzaagd, of wordt het topje van de kassei afgezaagd. Afhankelijk van het type gesteenten is soms de ene of de andere bewerking aangewezen. Een groot voordeel van het verzagen van de elementen is dat er na recuperatie dubbel zo veel oppervlakte terug op de markt komt.

Reviseren van radiatoren

Het reviseren van gietijzeren radiatoren kan enkel door specialisten worden uitgevoerd en bestaat onder andere uit de volgende handelingen: decaperen, zandstralen, uitkuisen van de onderdelen, hogedrukreiniging, controleren van de waterdichtheid, vervangen of herstellen van bepaalde onderdelen, aanbrengen van een nieuwe oppervlaktelaag, etc. Daarnaast zijn gietijzeren radiatoren volledig modulair en kunnen ze geherdimensioneerd worden. Voor radiatoren uit plaatstaal, aluminium of inox is het procédé verschillend en wordt dit zelden door de verkoper uitgevoerd.

Reviseren van technische installaties

Over het algemeen worden technische installaties gereviseerd voor ze terug op de markt worden gebracht. Afhankelijk van het type installatie bestaat deze revisie uit verschillende reeksen gespecialiseerde handelingen.

Restauratie van historische bouwmaterialen

De restauratie van bouwantiek kan gaan van het repareren van het oppervlak van oude schouwen, over gespecialiseerde steenbewerkingen ‘op oude wijze’, tot het restaureren van de tekening op een antieke Delftse tegel. Er zijn vele bewerkingen mogelijk, die typisch door gespecialiseerde vakmensen worden uitgevoerd. 

Meubels obv hergebruik

Verschillende bedrijven, voornamelijk gespecialiseerd in hout en in mindere mate ook in natuursteen, maken meubels op basis van de gerecupereerde materialen in hun stock. Dikwijls zijn dit meubels op maat die samen met de klant ontworpen worden. In sommige gevallen is het meubelmaken de primaire activiteit van deze bedrijven, eerder dan het verkopen van de materialen als dusdanig.

Reinigen van sanitair

Sommige bedrijven die sanitair aanbieden kuisen de gerecupereerd toestellen voor ze ze te koop aanbieden. Het kuisen van de toestellen gebeurt doorgaans oppervlakkig met water en kuisproducten. Het verwijderen van eventueel aanwezig kalk in de toestellen is eerder zeldzaam.

Verzagen van stalen elementen

Bedrijven die stalen structuurelementen aanbieden beschikken soms over de nodige machines om deze elementen op maat te verzagen.